Het Catharina Ziekenhuis neemt in de medisch wetenschappelijke onderzoekswereld een belangrijke plaats in. Behalve dat je er als patiënt in de vaardige handen bent van gerenommeerde specialisten en betrokken verpleegkundigen, verrichten hoogleraren en promovendi er ook baanbrekend onderzoek. Maar waar academische ziekenhuizen overheidsgeld ontvangen voor hun onderzoek, moeten topklinische ziekenhuizen zelf op zoek naar geldstromen om hun wetenschappelijke werk te bekostigen. Hiervoor is het Catharina Onderzoeksfonds opgericht.
Maak kennis met Marion Tops-Welten en Mart Kicken. Twee prachtige, betrokken, jonge mensen aan het begin van hun carrière, die binnen het Catharina Ziekenhuis veelbelovend onderzoek verrichten. Hoor ze praten, verbaas je over hoe nuchter zij blijven over hun baanbrekende ideeën waarmee zij grote stappen zetten in de medische wereld, en hoe zij voor de toekomst het verschil willen maken voor de levensverwachting van kankerpatiënten. Lees ook hoe het Catharina Onderzoeksfonds hen de kickstart biedt om hun droom te verwezenlijken. Én lees hoe jij (eventueel met je bedrijf) kunt bijdragen aan onderzoek in het onderzoeksgebied naar jouw keuze.
Met negentien hoogleraren en meer dan 125 promovendi doet het Catharina Ziekenhuis onderzoek op tal van medische onderzoeksgebieden. De academische ziekenhuizen waar de hoogleraren nauw mee samenwerken, erkennen de wetenschapskracht van het Catharina Ziekenhuis. Nog een groot verschil met academische ziekenhuizen is dat het veel patiënten behandelt. Dit zorgt ervoor dat zij het Catharina Ziekenhuis graag bij hun onderzoek willen betrekken, omdat dat veel gegevens oplevert. Die deelt het ziekenhuis met collega-ziekenhuizen, maar ook via publicaties in gerenommeerde medische tijdschriften, zoals The Lancet en The New England Journal of Medicine.
De afgelopen jaren ontvingen tal van onderzoeksinitiatieven binnen het Catharina Ziekenhuis fondsen van het Catharina Onderzoeksfonds. Vaak zetten deze initiatieven een kettingreactie in gang, en haken meer organisaties voor vervolgonderzoek aan, zodat extra draagvlak ontstaat. Een bloemlezing uit de onderzoeken die konden worden gefinancierd: alternatieve toediening van antibiotica, complicaties bij slokdarmkankeroperatie, valrisico bij ouderen beperken, AI-hulp bij behandelplannen voor borstkanker, eierstokkanker voorspellen, minder by-passoperaties door looptraining, de beste zorg bij een sterilisatieoperatie, de noodzaak tot opereren in de halsslagader en nu dus ook de onderzoeksdoelen van Marion en Mart.
Effectievere chemotherapie voor patiënten met buikkanker
Marion is AIOS, arts in opleiding tot specialist, binnen het Catharina Ziekenhuis. Haar doel is om internist-oncoloog te worden. Daarvoor heeft ze nog een hele weg te gaan. Komt bij dat ze haar opleiding even ‘on hold’ zette, om zich volledig te kunnen focussen op haar onderzoek, waarvoor ze via het Catharina Onderzoeksfonds 40.000 euro ontving.
Het onderzoek van Marion richt zich op het rechtstreeks toedienen van chemotherapie in de buikholte van patiënten met maagkanker, uitgezaaid naar het buikvlies. “Gezond buikvlies is een dun laagje om de ingewanden, dat een paar druppels vocht per dag produceert. Zie dat vocht als de WD40 van de darmen. Het zorgt ervoor dat ze goed blijven werken. Uitzaaiingen op het buikvlies kunnen leiden tot verklevingen of te veel buikvocht, met alle nare gevolgen van dien: moeilijk kunnen eten, obstipatie of juist diarree, of vocht vasthouden. We onderzoeken de mogelijkheden om via een slangetje de chemo rechtstreeks in het buikvlies toe te dienen. Zo hopen we de uitzaaiingen beter te kunnen behandelen, de kans op overleving te vergroten en bijwerkingen en klachten te verminderen.”
Marion en een team van het Catharina Kanker Instituut hadden zelf een groot aandeel in het mooie bedrag dat ze via het Onderzoeksfonds ontvingen. “Eind vorig jaar kreeg ik van het Catharina Onderzoeksfonds de kans om bij de stichting Samen tegen Kanker Valkenswaard een praatje te houden over mijn onderzoek. Zij waren hier zo enthousiast over dat zij besloten het financieel te ondersteunen. Daarvoor organiseerden zij een wandelevenement waarbij geld werd ingezameld door 24 uur lang rondjes te lopen over de atletiekbaan. Veel mensen zagen het belang ervan en deden mee, waaronder ook een team van het Catharina Kanker Instituut. De estafette leverde 70.000 euro op voor het Onderzoeksfonds, waarvan 40.000 euro naar mijn onderzoek ging.”
“Hoewel steeds meer mensen genezen van kanker is het nog steeds een heftige ziekte”, zegt Marion. “Ik wil hen helpen om kanker draaglijker te maken. Bijvoorbeeld door een lokale behandeling te onderzoeken, met de hoop op minder bijwerkingen en een betere levenskwaliteit in een wereld waarin men langer leeft of zelfs geneest.”
Op zoek naar de perfecte dosis medicijn bij kanker
Mart is apotheker en zit midden in zijn promotietraject tot doctor. Hij doet binnen het Catharina Ziekenhuis onderzoek naar het toedienen van de juiste hoeveelheid kankergeneesmiddel, en ontving daarvoor van het Catharina Onderzoeksfonds 20.000 euro. Luisterend naar Mart wordt één ding snel duidelijk: de gemiddelde mens bestaat niet, en dus zou ook een gemiddelde dosering geneesmiddel bij kanker niet mogen bestaan.
De rode draad in Marts onderzoek is het kankergeneesmiddel carboplatine. Hij doet dit onderzoek samen met collega’s van het Amphia Ziekenhuis in Breda, het Radboudumc in Nijmegen en het Maastricht UMC+. “Voor het berekenen van de juiste hoeveelheid carboplatine gebruiken we nu een algemene formule. Die is ontwikkeld voor een gemiddelde doelgroep. Er wordt geen rekening gehouden met de specifieke lichaamssamenstelling van elke patiënt. Zo heeft iedereen een unieke verhouding tussen vet- en spierweefsel. Deze verhouding kan bepalend zijn voor de werking van het medicijn. Voor het bepalen van de juiste hoeveelheid is ook de werking van de nieren belangrijk.”
“Mijn onderzoek, waarbij wij 40 patiënten betrekken, richt zich op het vaststellen van de juiste hoeveelheid toe te dienen carboplatine. Wij baseren ons hierbij op de spiermassa in een van de ruggenwervels, te meten via een CT-scan. Aan de hand daarvan kun je met AI de spiermassa berekenen en daarmee de nierfunctie bepalen, om te schatten hoeveel carboplatine wordt afgebroken.” Mart ziet het allerliefst dat patiënten er geen bijwerkingen van krijgen. “Bij een te hoge dosering kunnen mensen koorts of last van bloedingen krijgen. Bij een verminderde nierfunctie zal carboplatine minder snel worden afgebroken, wat zal leiden tot een te hoge dosering. Dit is extra belastend voor de patiënt. Met het onderzoek hopen we te achterhalen hoe snel het wordt afgebroken, om vervolgens precies te schatten hoeveel we moeten toedienen. Daarmee zetten we een forse stap in het verbeteren van de behandeling van kanker.”
“Belangrijk is dat we al onze kennis ook echt naar de patiënten vertalen. Daar zit de meerwaarde”, zegt Mart. “Kanker is een vreselijke ziekte. Het is haast niet te bevatten; op het ene moment ben je gezond, en het volgende moment stort je wereld in. Daar wil ik het verschil maken.”
Doneren aan het Catharina Onderzoeksfonds helpt bij het realiseren van doorbraken in medisch wetenschappelijk onderzoek, zoals nieuwe behandelmethoden, werkwijzen en medicijnen, en deze implementeren in de patiëntenzorg. Wil je als bedrijf maatschappelijk verantwoord ondernemen? Dan kun je bijvoorbeeld een onderzoek adopteren. Het Catharina Onderzoeksfonds heeft een ANBI-status, wat betekent dat donaties fiscaal aftrekbaar zijn. Voor meer informatie, ga naar Doneren – Catharina Onderzoekfonds (catharinaonderzoeksfonds.nl)
Dit artikel is gepubliceerd in magazine Frits (november 2024)
"Veel vrouwen vinden een algehele narcose spannend. Dat is soms een reden om niet te kiezen voor een sterilisatie. Als we deze ingreep ook onder een roesje kunnen doen, nemen we een behoorlijke drempel voor deze vrouwen weg. "
Dr. Dana Huppelschoten, gynaecoloog
